12 tips tegen misselijkheid bij chemotherapie

Vorig jaar in oktober kreeg ik mijn eerste chemo. Als ik nu terugdenk aan die tijd, denk ik vooral aan de misselijkheid, die bij mij bij de AC-kuren heftig was. Ik werd echt al misselijk als Dennis rondliep in huis, omdat dat voelde alsof het hele huis schudde. Toen mijn moeder eens begon met koken en een zak sla opentrok, was ik al direct misselijk. Daarom hier wat tips voor degenen die nu door deze fase moeten gaan.

1. Geef het aan

Denk niet, zoals ik bij de eerste kuur: misselijkheid zal er wel bij horen. Bij mij zeiden ze na mijn eerste kuur: “Als jij misselijk bent, doen wij iets verkeerd.” Oftewel: het hoort er niet per definitie bij! Geef heel goed aan bij je oncoloog/verpleegkundige dat je misselijk bent. Wacht ook niet tot je een afspraak hebt, maar bel gewoon. Er zijn verschillende soorten medicijnen die je kunt proberen om de misselijkheid te bestrijden. En voor iedereen is de werking van deze medicatie verschillend, dus probeer gerust nieuwe medicatie uit als degene die je hebt onvoldoende werkt.

2. Blijf eten

Als je misselijk bent, wil je juist niet eten…. maar dit maakt het alleen maar erger. Het is juist belangrijk om heel regelmatig iets kleins te eten, bijvoorbeeld elke twee uur. Ik at veel eierkoeken, zoute stengels, yoghurt, bananen. Wat ook kan helpen, is aandacht besteden aan de presentatie van je eten. Neem twee keer een kleine portie, zodat je niet bij een grote portie denkt: hoe ga ik dat in hemelsnaam opkrijgen?! Mijn stiefvader maakte wel eens een mooi opgemaakt bord voor me, dan had ik ook net wat meer zin om te eten.

3.  Drink

Naast geregeld iets kleins eten, is het heel belangrijk om VEEL te drinken. Denk: liters! Je voert zo sneller de afvalstoffen van de chemo af en je voelt je daardoor sneller beter. Naast water en thee dronk ik ook limonade, bouillon (fijn iets zouts!), en soms hielp een glaasje frisdrank ook wel even.

4. Eet waar je zin in hebt

Denk maar even niet te veel aan gezond en verantwoord eten. Dat komt wel weer als je niet meer zo misselijk bent. Profiteer ervan als je ineens ergens zin in hebt. Van de Dexamethason (die je soms krijgt om de misselijkheid te bestrijden), kun je soms zin krijgen in de raarste dingen. Ik had dan bijvoorbeeld ineens zin in een tosti of in een gebakken ei. Ga ervoor, afvallen en gezond eten komt na de chemo wel weer! Ga vooral niet zelf in de weer met voedingssupplementen, omdat deze negatief kunnen interacteren met de werking van de chemo. Overleg dit altijd met je arts.

5. Vermijd geuren

Ik was echt overgevoelig voor geuren door de misselijkheid en ik probeerde daarom geuren te vermijden. Etensgeuren, maar ook bijvoorbeeld parfum, schoonmaakmiddelen en rook. Hoe langer je etensgeuren ruikt voordat je gaat eten, hoe groter de kans dat je helemaal niets binnenkrijgt. Laat iemand anders voor je koken, en ga dan bijvoorbeeld naar je slaapkamer. Kies ook voor maaltijden die niet te sterk geuren. Een van de enige gerechten die ik kon verdragen tijdens de ergste chemodagen bestond uit gekookte aardappelen, worteltjes, kipfilet en komkommer.

6. Zoek afleiding

Je moet deze dagen doorkomen en met afleiding lijkt de tijd sneller te gaan. Probeer verschillende activiteiten uit en kijk wat voor jou werkt. Voor mij waren simpele films, zonder al te veel geluid/bewegende beelden, een goede afleiding. Denk aan: Sex and the City, Bridget Jones. Het liefst met een vriendin naast me die niet te veel praatte, maar er gewoon was. Dan gaat de tijd ook sneller. Ook keken Dennis en ik samen naar de World Series of Poker. Dit waren heel rustige, weinig bewegende beelden en dat kon ik aan. Probeer ook elke dag even te douchen, je voelt je dan al zoveel beter. Net als soms je wel even aankleden, of je mooiste huispak aan te trekken… 😉 Dan voel je je meteen meer mens.

7. Eet ’s nachts als je misselijk bent

Als je wakker wordt van de misselijkheid, eet dan bijvoorbeeld een beschuitje of een banaan. Van een lege maag word je juist misselijk en als je daardoor niet kunt slapen, helpt het om even iets te eten. Ik stond regelmatig om 4 uur ’s nachts in de keuken een eierkoek te eten… om daarna vaak gelukkig wel weer in slaap te vallen.

8. Blijf gemotiveerd

Houd voor ogen dat de misselijkheid voorbij gaat! Bij mij was het op dag 3 het ergst, en na een dag of 5 werd het minder. Je bent in ieder geval echt niet meer misselijk voordat je een nieuwe kuur krijgt. Als het je helpt, noteer dan hoe je je voelt zodat je het patroon kunt ontdekken. Bedenk jezelf waarvoor je het doet. Ik zelf had neo-adjuvante chemo, dus chemo voor mijn operatie, en ik kon mijn tumor echt voelen slinken. Dat motiveert! 🙂

9. Blijf bewegen

Als je je misselijk voelt, wil je meestal helemaal niks. Al helemaal niet bewegen. Toch helpt het wel om te proberen elke dag een rondje te lopen. Bij mij was dat soms maar 1 blokje om, zo naar voelde ik me. Maar dan was ik in ieder geval wel even buiten geweest. Dat voelt goed, het leidt af en het zorgt ervoor dat je nog iets van conditie behoudt.

10. Wees lief voor jezelf

Je hoeft even niks. Het ondergaan van chemotherapie is echt al een topsport, dus verder hoef je even helemaal niks. Laat voor je zorgen, laat de boel de boel en doe gewoon even waar je zin in hebt. En als dat kan, verwen jezelf af en toe met iets leuks, met een cadeautje voor jezelf. Je hebt het al zwaar genoeg. Dat betekent ook dat je tussen de kuren gewoon leuke dingen mag doen als je je goed voelt. Dat heb je nodig om sterk en gemotiveerd te blijven en om de volgende kuur aan te kunnen. Als je je goed voelt, kun je gerust gaan werken, maar luister naar jezelf en kies vooral voor activiteiten waar je energie van krijgt.

11. Wees niet bang om over te geven

Tijdens mijn eerste chemokuur was ik onafscheidelijk van mijn emmertje. Ik was zo ontzettend misselijk dat ik telkens dacht dat ik over zou gaan geven. Hierdoor durfde ik ook niet goed naar buiten, want wat als ik daar zou moeten overgeven? Uiteindelijk heb ik geen enkele keer hoeven overgeven. En stond mijn emmertje op een gegeven moment op zijn vaste plek in de keuken. Het hielp ook om te denken: wat is het ergste dat er kan gebeuren? Ja, dat ik over zou moeten geven op straat bijvoorbeeld. Maar wat dan nog? Moet je daarom maar binnen blijven?

12. Vecht er niet tegen

Makkelijker gezegd dan gedaan, want misselijk zijn kan echt heel erg naar zijn. Ik merkte zelf, zeker bij de derde kuur, dat ik er ontzettend tegen aan het vechten was. Hierdoor voelde ik me juist heel rot. Je moet er nu eenmaal doorheen, je hebt geen keus. Dus houd vol en houd het einde voor ogen!