Grenzen – en wat je daar allemaal mee kunt doen

grens (de; v(m); meervoud: grenzen): denkbeeldige, scheidende lijn: een staatkundige grens; de grenzen overschrijden (of: te buiten gaan) te ver gaan.

Dat is de definitie die de Van Dale geeft als ik het woord “grens” intyp. Wat je met grenzen kunt, dat staat er niet bij. Terwijl ik als borstkankerpatiënt heel vaak te maken heb (gehad) met grenzen. Op veel verschillende manieren.

Met grenzen bewaken. Na 4 keer mis geprikt te zijn, zeggen dat je niet nog een prikpoging via je port-a-cath wil, ook al zegt de 3e verpleegster dat het haar vast wel lukt. Visite afzeggen, of naar huis sturen, omdat je te moe bent.

Met de stadsgrenzen van Utrecht, omdat je die zo weinig uitkomt. Zo weinig dat Utrecht zelfs benauwend aanvoelt. Zo weinig dat je helemaal gelukkig bent wanneer je eindelijk eens naar een vriendin buiten Utrecht gaat, gewoon zelf, met de trein.

Met grenzen opzoeken. Dingen doen die je nooit voor mogelijk had gehouden. Angsten aangaan omdat ze ineens heel erg meevallen naast de angsten die elke dag realiteit voor je zijn geworden. Maar ook grenzen opzoeken omdat je soms helemaal niet meer weet waar ze liggen. Wat je wel en niet (meer) kunt. Omdat dat als kankerpatiënt soms ook gewoon niet in te schatten is.

Met grenzen ontdekken. Merken wanneer het mij ook eens te veel wordt. Wat me echt raakt. Wat ik moeilijk vind.

Met grenzen verleggen. Grinniken bij de gedachte dat je jezelf vroeger een “slechte slaper” noemde, als je nu met “goed geslapen” een nacht bedoelt die ooit toch echt slecht was. Blij zijn met een longontsteking, terwijl je voor de borstkanker daar echt wel van geschrokken zou zijn. Niet meer goed weten wat je moet zeggen als iemand vraagt “hoe gaat het met je?” omdat anderen niet begrijpen dat jouw “goed” niet hetzelfde is als hun “goed” of jouw eigen “goed” van voordat je ziek werd…

Met grenzen respecteren. En dan vooral die van jezelf. Leren om lief voor jezelf te zijn. Jezelf rust te gunnen. Dat je niet altijd tot het uiterste hoeft te gaan. Niet altijd de beste hoeft te zijn. Dat je grenzen best mag verkennen, maar op een liefdevolle manier.

Met erkennen van mijn grenzen. Toegeven dat iets niet gaat. Hulp vragen. Nee zeggen.

Met binnen mijn grenzen blijven. Omdat je ze niet altijd hoeft op te zoeken. Omdat je best van tevoren al mag zeggen dat iets waarschijnlijk te veel gaat zijn. Omdat je niet altijd stoer en sterk hoeft te zijn.

Met voorbij de grenzen kijken. Mensen ontmoeten die je anders nooit ontmoet zou hebben. Op een andere manier leren kijken naar dingen. Meer zien.

Met grenzen aangeven. Omdat alleen jij weet hoe je je echt voelt en wat je wel en niet kunt. En dat dus moet uitleggen aan anderen, zodat zij niet onbedoeld over jouw grenzen gaan. Omdat sterk zijn soms ook betekent dat je aangeeft wanneer je niet meer kunt.

Met tegen je grenzen oplopen. In je hoofd soms vergeten dat je ziek bent en daardoor veel meer doen dan je eigenlijk al kunt. Te veel belemmerende gedachten hebben over van alles dat je moet, waardoor je te veel doet. Het duurt nu eenmaal even voordat je doorhebt dat in behandeling zijn voor kanker eigenlijk al topsport is, dus dat je daarnaast niet nog 1001 dingen hoeft.

Maar het meest met grenzen overschrijden. Je niet willen laten kennen tijdens een hardlooptraining voor beginners, waardoor je de volgende dag nauwelijks kunt lopen van de spierpijn. Met toch naar een verjaardag gaan tijdens de chemoperiode ook al voel je je daar doodongelukkig. Toch nog wat langer blijven op je werk, zodat je zo moe in de bus naar huis zit dat je huilend je vriend belt of hij je van de bushalte wil halen omdat je niet weet hoe je anders naar huis komt. Maar ook toch naar een promotie gaan in je eerste en slechtste chemoweek, en daar ook weer energie van krijgen. Heel soms is het het waard om over je grenzen te gaan.

Vandaag ga ik voor het eerst weer eens werken. 2 uurtjes. Van 10:00 tot 12:00. Dat ik het zo heb afgebakend heeft alles met grenzen te maken. Het wordt de eerste dag van mijn re-integratietraject. Waarin ik vooral ga proberen mijn grenzen te erkennen, respecteren, bewaken, en aan te geven. Ik ben benieuwd.