Immunowat? Immunotherapie!

Vandaag is een heuglijke dag voor ons. Marike kreeg vanochtend haar laatste kuur immunotherapie. Een bijzonder moment, na zo’n lange tijd. Toen we vanochtend op de dagbehandeling oncologie waren, kwamen tal van herinneringen terug en dat was best even slikken. Zeventien maanden geleden nam ze voor het eerst plaats in een van die rode stoelen, toen voor haar eerste chemokuur.

Het afgelopen jaar heeft ze telkens om de drie weken zo’n kuur gekregen, met die van vandaag erbij veertien keer in totaal. Daarvoor had ze twaalf wekelijke chemokuren (Taxol), waarbij ze eveneens Herceptin kreeg toegediend. Als ik aan mensen vertel hoe Marikes behandeltraject eruitziet, hoef ik aan niemand uit te leggen wat chemotherapie inhoudt. Hoewel niet iedereen precies zal weten hoe het in zijn werk gaat, kunnen de meeste mensen zich er wel een voorstelling bij maken. Vooral denk ik vanwege de meest in het oog springende bijwerking: je wordt kaal. Omdat deze therapie al sinds de tweede helft van de vorige eeuw gebruikt wordt en omdat – helaas – iedereen wel iemand in zijn omgeving kent met kanker, is chemotherapie wijd en zijd bekend.

Vlak voor Marikes laatste kuur immumotherapie

Dan immunotherapie. Veel mensen knipperen wel even met hun ogen als ze die term horen. Vreemd is dat niet. Immunotherapie is een relatief nieuwe en veelbelovende behandelvorm van kanker. Twee jaar geleden werd het door het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift Science uitgeroepen tot wetenschappelijke doorbraak van het jaar. Maar wat is het nu precies?

Immunotherapie bij kanker is een behandeling die gebruik maakt van het afweersysteem om kanker tegen te gaan. Dat zit zo: het menselijk lichaam beschikt over vele antilichamen. Dat zijn eiwitten die lichaamsvreemde stoffen (bijvoorbeeld een virus of een bacterie) opsporen en zich hechten aan deze stoffen om ze zo onschadelijk te maken. En zo werkt dat ook bij kankercellen. Die hebben namelijk een specifieke samenstelling; de moleculen op de oppervlakte van de kankercellen zijn anders dan bij normale cellen. Antilichamen herkennen dat en kunnen zich zo aan de tumorcel hechten, zodat ongecontroleerde celdeling (en dus groei van de tumor) tegen wordt gegaan. Een kenmerk van Marikes tumor was dat deze HER2/neu-positief was. Dat betekent dat op de tumorcel veel HER2/neu-receptoren zaten. Daarom kreeg Marike het middel Trastuzumab (ook wel Herceptin) toegediend. Daardoor worden bij haar antilichamen gemaakt, die zich aan eventuele tumorcellen hechten en ze zo bestrijden.

1500 euro kost dit shotje…

Immunotherapie heeft, in vergelijking met chemotherapie, meestal niet al te veel bijwerkingen. Maar, zoals Marike altijd zegt: “Het is geen suikerwater.” Na de eerste keer toediening, moet je ter observatie in het ziekenhuis blijven, omdat een allergische reactie kan optreden. Is dat niet het geval, dan is dat de daaropvolgende keren niet meer nodig. Wel wordt bij immunotherapie het hart goed in de gaten gehouden met een regelmatige scan (een LVEF-scan of MUGA-scan). Door immunotherapie kan namelijk de pompfunctie van het hart verslechteren. Na Marikes eerste serie van twaalf wekelijkse immunokuren was dat het geval en moest ze drie maanden wachten totdat de hartpompfunctie weer voldoende hersteld was en ze aan de driewekelijkse immunokuren kon beginnen. Andere bijwerkingen kunnen onder andere zijn: een grieperig gevoel, hoofdpijn, spierpijn, misselijkheid, duizeligheid en vermoeidheid. Ook kan de plek van de injectie rood en/of pijnlijk worden.

Iedere immunokuur ging gepaard met een bezoek vooraf aan de oncoloog (dat is niet in ieder ziekenhuis het geval, overigens). Daarna moest Marike zich melden op de dagbehandeling, waar ze dan een injectie in haar been kreeg, afwisselend in haar linker- en rechterbeen. Geen goedkope injectie trouwens, want een potje Herceptin kost toch al gauw zo’n 1.500 euro. Vaak vindt toediening van de immunotherapie overigens ook nog plaats via een infuus of een port-o-cath.

Hopelijk hebben jullie iets gehad aan deze blog. En heeft het wat duidelijker gemaakt wat immunotherapie precies inhoudt.

Meer informatie:

https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/preparaatteksten/t/trastuzumab.asp

http://en.wikipedia.org/wiki/Cancer_immunotherapy

http://www.avl.nl/behandelingen/immunotherapie/

http://www.de-amazones.nl/informatie/behandelingen/immuuntherapie

http://www.borstkanker.nl/doelgerichte_therapie_immunotherapie_de_behandeling