Ook als je broccoli eet kun je kanker krijgen

Vandaag is het Wereldkankerdag. De berichten over hoe kanker te voorkomen, vliegen me om de oren. Niet roken, niet drinken, sporten, gezond eten. Feit is dat dat slechts een klein deel van het plaatje is. De rest is domme pech.

De mens wil van nature graag alles verklaren. Het is natuurlijk een heel eng idee dat iedereen kanker kan krijgen. Men gelooft liever in de maakbaarheid van het leven. Dat je zelf kunt sturen hoe je leven verloopt, dat je kunt kiezen voor een kankervrij leven als je maar veel broccoli eet. Maar word wakker mensen! Het kan jou ook ook overkomen!

Geen enkele omgevingsfactor heeft een één-op-één-relatie met kanker. Zelfs roken niet. Iedereen heeft wel een ‘oom Piet’ van 90 die rookt als een ketter en kerngezond is. Risicofactoren voor kanker, zoals alcohol en roken, zijn ook risicofactoren voor diverse andere ziektes.  Bovendien is kanker niet één, maar vele ziekten. Waarbij sommigen varianten beter te verklaren zijn dan anderen, maar er zeker niet één risicoprofiel voor kanker in het algemeen is.

Daarnaast zijn er ook veel risicofactoren die niet te beïnvloeden zijn. Zo is de grootste risicofactor voor het krijgen van borstkanker… vrouw zijn! Tsja, daar kun je ook niet veel aan doen.

Ik las laatst een mooie analogie van David Spiegelhalter, een statisticus. Vertaald naar het Nederlands:

Stel je voor dat er lootjes in een emmer zitten met verschillende soorten kanker erop, en een boel lege lootjes (en sommigen waar: “overreden door een bus” e.d. op staat). Stel dat je rookt, dan krijg je bijvoorbeeld 20x zoveel ‘longkankerlootjes’. Maar: je kunt nog steeds geluk hebben en er geen trekken, immers: vele rokers krijgen geen longkanker. Dus geluk speelt een grote rol, zelfs bij zogehete voorkombare kankers. Dit leidt dus tot de schijnbaar paradoxale observatie dat de meeste longkankers worden ‘veroorzaakt’ door roken, maar dat alle longkankers ook een vorm van pech zijn.

(verkregen van: http://understandinguncertainty.org/luck-and-cancer)

 

Zelf voelde ik me na mijn diagnose net als veel andere kankerpatiënten schuldig. Ik dacht meteen: Wat heb ik verkeerd gedaan? Ik wilde weten hoe borstkanker ontstaat en ging lezen over risicofactoren. Het leidde tot een boel “had-ik-maars”. Ik zocht heel het internet af naar welke risicofactoren er zijn voor borstkanker. Soms las ik iets, bijvoorbeeld over een bepaald gezond voedingsmiddel, en dan voelde ik de paniek in heel mijn lijf omdat ik dacht: shit, dat eet ik nooit!! Ik durfde bijna geen suiker meer te eten, alcohol te drinken. Werd gestrest als ik niet kon sporten. Een angstige periode.

Hoewel ik zelf inmiddels meer bewijs heb van de willekeurigheid van mijn borstkanker (een genetisch foutje), blijft het soms knagen. Want zelfs mensen die genetisch belast zijn (BRCA, CHEK2) hebben niet een kans van 100 procent op borstkanker. Zelfs met zo’n hoog-risicogen is er waarschijnlijk een complex samenspel van factoren dat resulteerde in borstkanker.

En dan ben ik een wetenschapper, iemand met een academische achtergrond. Ik wéét hoe je kansen moet interpreteren, dat één studie onvoldoende bewijs biedt en dat je niet zomaar conclusies uit een studie kunt trekken. Als ik me al schuldig voel, wat doen al die “zo kun je kanker voorkomen”-berichten dan met anderen?

Het is  gevaarlijk om te doen alsof we kanker volledig kunnen voorkomen. Het leidt tot onnodige schuldgevoelens, maar voedt ook een hele industrie van kwakzalvers die beweren kanker te kunnen genezen met technieken als positief denken, het eten van superfoods en allerlei dure supplementen en andere vaag gedoe.

Het wordt tijd dat we kanker gaan zien voor wat het is: domme pech. Abnormale cellen die zich op een chaotische manier delen en verspreiden. Het kan iedereen overkomen, ook iemand die elke dag braaf chiazaadjes en andere superfoods eet. Dus in plaats van je energie stoppen in het obsessief bezig zijn met gezond eten en bewegen: geniet gewoon van het leven en leef in het NU. Eet heel mindful een lekker gebakje (dan eet je vanzelf minder) en geniet van beweging omdat het je energie geeft. Voel je niet schuldig als je eens een patatje eet en denk zeker niet meteen aan kanker als je een wijntje drinkt.

Leef gezond omdat je je daar prettig bij voelt. Omdat gezond eten en bewegen je energie geeft, en je vrolijker maakt. Wees je bewust van de gezondheidsrisico’s van bijvoorbeeld roken en alcohol. Stop goede lootjes in die emmer. Maar heb vooral geluk!

 

keep-calm-and-stop-blaming-yourself

 

 

 

Altijd moe!
Vakantie & dankbaarheid
Facebooktwitterpinterestmail
31 reacties op “Ook als je broccoli eet kun je kanker krijgen”
  1. @tips_bij_kanker says:
  2. Hester says:
    • Rob says:
  3. Mirjam says:
    • Paola says:
      • Paola says:
        • Paola says:
  4. René says:
    • René says:
  5. Rob says:
  6. Arjan says:
  7. Heeeeel geïrriteerd says:
    • Rob says:
  8. Dennis says:
  9. Dennis says:
    • Rob says:
  10. Je moedertje says:
  11. Je moedertje says:
  12. Ties says:
  13. Yvonne says:
  14. Yvonne says:
  15. Yvonne says:
    • Inez says:
  16. Jeroen says:
  17. Paola says:
  18. Rob says:
    • Naline says:
      • Rob says:
        • Naline says:
          • Rob says:
  19. Rob says:

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *

CommentLuv badge

Lees vorig bericht:
Goodreads 2017 reading challenge

Een van mijn favoriete websites op dit moment is Goodreads, een soort IMDB voor boekenliefhebbers, waar je allerlei informatie en reviews...

Sluiten